Flipping the Classroom ≠ MOOCs

In de war door de titel van dit artikel? Dat kan ik me voorstellen. Beide termen zijn sinds korte tijd ’trending’ in onderwijsland. Menig docent moet er dan ook aan geloven: Het maken van een MOOC (Massive Open Online Course) om te voldoen aan de wensen van het nieuwe ‘flipping the classroom’-beleid van de onderwijsinstelling. Regelmatig word ik gevraagd om mee te denken over hoe je deze MOOC aan kan bieden of hoe flipping the classroom ingezet kan worden. In deze blog wil ik graag uiteenzetten dat het maken van een MOOC of online college NIET per se gelijk staat aan een goede ‘flipping the classroom’. Sterker nog… het is slechts het begin.

Flipping the Classroom

Flipping the Classroom (voor insiders ‘Flip’) houdt in dat docenten minder zenden en meer de diepte ingaan met hun studenten. Studenten moeten proberen een actieve bijdrage te leveren en zelf content te creëren binnen een vak. Eén van de werkvormen die hiervoor vaak ingezet wordt, is het door studenten thuis laten bestuderen van de theorie en hier tijdens de les een discussie over te voeren. Hierin staat centraal dat de docent de discussie niet leidt, maar faciliteert. Studenten zijn dan actief met de stof bezig en kunnen eventueel zelfs stof toevoegen aan de lessen van de docent.

MOOCs

MOOCs – Massive Open Online Courses – zijn momenteel hip. Dit is echter niets anders dan het verplaatsen van het zendmoment. Wat normaal in college gebeurt, nemen studenten nu thuis tot zich. Er is dus geen interactie, geen mogelijkheid om de diepte in te gaan en geen mogelijkheid om studenten met elkaar te laten discussiëren.

Eigenaarschap van het leerproces

Sommige ‘flippers’ gaan zo ver dat ze de student volledig eigenaar maken van het leerproces. Dit houdt in dat studenten van begin tot eind bepalen wat ze gaan leren en hoe ze dat gaan leren. Vorig jaar liet ik een groep studenten in les 1 bepalen wat ze moesten leren over start-ups, door een brainstorm te faciliteren. Vervolgens verdeelden ze de verschillende onderwerpen onder elkaar, waarna ze in de vervolglessen zelf de colleges verzorgden.

Van expert naar facilitator

Veel docenten gaan nog steeds uit van het ‘expert-model’. Dit is een model waarin de docent de kennis in pacht heeft en dit probeert over te brengen aan de student. Uit onderzoek is echter gebleken dat studenten veel meer leren als ze zelf stof opzoeken en deze stof overbrengen op hun medestudenten. De rol van de docent verandert dan ook. Nog steeds probeer je studenten van punt A naar punt B te brengen, maar in plaats alleen de docent, kan de student nu ook leider zijn. De expert-rol als docent laat je dan los. Je wordt een kennis-facilitator.

Inspirerende voorbeelden

Hans van Driel, universitair hoofddocent, beschrijft in zijn blog zijn experimenten met flipping the classroom. In zijn experiment ging hij zelfs zo ver, dat studenten ook bepaalden hoe het tentamen eruit zag. Vervolgens liet hij zijn studenten zichzelf beoordelen. De vooraf gestelde leerdoelen, uiteraard bepaald door de studenten, waren daarin leidend. Maar er zijn tal van andere voorbeelden, zoals Michiel van Diesen, docent bij de opleiding Digital Business Concepts van Fontys. Hij laat zijn studenten eerst video’s bekijken, geeft ze vervolgens de kans om vragen te stellen en met elkaar in discussie te gaan en geeft ze uiteindelijk de mogelijkheid om op afstand digitaal tentamens te maken.

Conclusie

Een MOOC is niet per se een voorbeeld van Flipping the Classroom. Een MOOC kan echter wel een uitstekend hulpmiddel zijn om je lessen meer ‘flipped’ te geven. Maak studenten eigenaar van hun eigen leerproces. Geef studenten de uitdaging om verantwoordelijkheid te nemen en vraag waar hun leerbehoeftes liggen. Gebruik slimme tools om zoveel mogelijk uit het directe contactmoment met je studenten te halen. Tot slot: Durf te experimenteren.