Hoe veranderen mensen? Stadia van gedragsverandering

 In Ervaring, Wetenschap

Tijdens trainingen ben je bezig met het veranderen van iemand. Dit kan gericht zijn op verschillende aspecten. Op vaardigheden: iets nieuws aanleren, op kennis: het vergroten van theoretische inhoud, op mindset/wereldbeeld: het verbreden van de gedachtegang, op verbinding: contact met elkaar aangaan of verdiepen, en/of op gedrag: het veranderen
van gedragingen, waarbij gewoontes worden doorbroken. In deze blog richt ik mij op gedragsverandering. Hoe gaat dat in zijn werk?

Stadia van gedragsverandering

Bij veranderingen in gedrag zijn er volgens Prochaska en DiClemente zes stadia die je doorloopt. Dit noemen zij het Stages of change model, oftewel de stadia van
gedragsverandering:

Bron afbeelding: https://www.forzes.nl/evenementen/26-01- 17-training- motiverende-gespreksvoering

Voorstadium
In het voorstadium denk je helemaal niet na of je wilt veranderen. Je vindt de situatie prima zoals deze is. Misschien is je omgeving het er niet mee eens. Zij vinden dat verandering goed voor je zal zijn. Jij bent er echter helemaal niet mee bezig.

Overwegen
In deze fase ga je twijfelen: is het wel handig waar ik mee bezig ben? Je gaat de voor- en nadelen van verandering voor jezelf op een rijtje zetten.

Beslissen & voorbereiden
Vervolgens neem je een beslissing: Óf je kiest voor verandering en gaat door naar de volgende fase, óf je besluit dat je (op dit moment) niet wilt veranderen. Je gaat dan terug naar het voorstadium, waarbij er geen twijfel meer is: de situatie (je gedrag) is goed zoals hij is.

Actie
Nadat je besloten hebt voor verandering, ga je hier actief mee aan de slag. Met vallen en opstaan oefen je met je nieuwe gedrag. Vanuit de actiefase kan het zijn dat je twijfelt over de genomen beslissing en weer teruggaat in het overwegen. Het kan ook zo zijn dat je nieuwe gedrag je goed bevalt.

Volhouden & afronden
Als dat gedrag je dusdanig goed bevalt, dan ga je dit volhouden. Als je een jaar lang je nieuwe gedrag vol hebt gehouden, dan is er een permanente uitgang: je nieuwe gedrag is blijvend en kun je zonder al te veel erover na te denken uitvoeren. Het proces heb je daarmee afgerond.

Terugval

Het kan ook zo zijn dat je een terugval krijgt tijdens het volhouden. Het lukt je op dat moment niet om door te zetten. Vanuit deze fase kun je in elke andere fase van de cirkel weer instappen: ga je bijvoorbeeld direct terug in de actie of heroverweeg je de genomen beslissing? De fases hoeven niet in een cirkel te verlopen. Iemand kan heen en weer ‘schieten’ tussen de verschillende stadia.

Toepassen stadia van gedragsverandering

Als trainer is het waardevol om in de pauze na te gaan waar jouw deelnemers zich op dat moment bevinden in het model. Zit deelnemer A in de voorbeschouwing, dan heeft deze persoon nog niet besloten om te veranderen. Als de rest van de deelnemers de beslissing wel genomen hebben en actief bezig zijn met verandering, dan kan het verklaren waarom A in de weerstand zit en de rest actief meedoet met het programma. Door je bewust te zijn van deze stadia en van waar de deelnemers zich bevinden, kun je daar gericht interventies op plegen en/of je werkvormen op aansluiten.

Ben jij je bewust van deze stadia? Hoe ga je hiermee om?

Gerelateerde Artikelen

Geef een reactie